Ο πόλεμος των ρευμάτων: Όταν ο Νίκολα Τέσλα και ο Τόμας Έντισον κοντραρίστηκαν μέχρι τέλους

01/12/2022

Όλοι έχουμε ακούσει για σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ εταιρειών, για προσπάθειες δυσφήμισης μιας εταιρίας προς μια άλλη και γενικά για αντιδεοντολογικούς τρόπους που ορισμένοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων προσπαθούν να πλουτίσουν. Υπήρξε όμως μια εποχή που η κόντρα αυτή έφτασε σε σημείο να εκτελούνται δημοσίως με ηλεκτροσοκ άνθρωποι και ζώα! Και όχι, δεν μιλάμε μόνο για σκληρούς επιχειρηματίες, μιλάμε για δύο πολύ παραγωγικούς και ικανότατους επιστήμονες. Μίλαμε για τον Νικολα Τέσλα και τον Τόμας Έντισον!

Η γνωρισμία του Τέσλα με τον Έντισον

Ο Τέσλα έφτασε στη Νέα Υόρκη το 1884 στα 28 του χρόνια. Αμέσως συναντήθηκε με τον Τόμας Έντισον που ήταν ήδη ξακουστός εφευρέτης και επιχειρηματίας στις ΗΠΑ. Είχε ξεκινήσει την καριέρα του στον ηλεκτρισμό ως τηλεγραφητής και σύντομα εξελίχθηκε σε αξιοσέβαστο εφευρέτη της ηλεκτρικής λυχνίας και του φωνογράφου. Ήταν πρακτικός άνθρωπος, σχολαστικός και μεθοδικός, με επιχειρηματικό πνεύμα. Η Εταιρεία Ηλεκτροφωτισμού Έντισον προμήθευε το ρεύμα που φώτιζε τα σπίτια σε κάθε γωνιά των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο Τέσλα εργάστηκε για τον Έντισον έναντι αμοιβής 18 δολαρίων την εβδομάδα όμως σύντομα οι σχέσεις των δύο ανδρών επιδεινώθηκαν. Και επιδεινώθηκαν γιατί υπήρξε μεταξύ τους μια σημαντική διαφωνία. Και ποια είναι αυτή? Ας το πάρουμε με την σειρά!

Συνεχές εναντίον εναλλασσόμενου ρεύματος

Ο Έντισον χρησιμοποιούσε συνεχές ρεύμα. Τα σπίτια των ανθρώπων τότε χρειάζονταν περίπου 100 βολτ ρεύματος τα οποία και η εταιρία έστελνε στα νοικοκυριά σταθερά σε αυτή την τιμή μέσω χοντρών χάλκινων καλωδίων. Από τη στιγμή όμως που ο ηλεκτρισμός κυκλοφορεί μέσα από καλώδια, μέρος της ενέργειας χάνεται κατά την μεταφορά και τα προσφερόμενα βολτ πέφτουν. Με απλά λόγια, τα σπίτια που ήταν μακριά από τις εγκαταστάσεις του Έντισον δεν ήταν δυνατόν να λάβουν επαρκές ρεύμα. Αυτή η αδυναμία λοιπόν ήταν ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα καθώς μείωνε την πελατεία και δημιουργούσε ένα κενό στην αγορά που κάποιος θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί! 


Ο Τέσλα όμως είχε βρει την λύση! και δεν ήταν άλλη από την χρήση εναλλασσόμενου ρεύματος αντί για συνεχές. Αντί δηλαδή το ρεύμα να ταξιδεύει μόνο προς μια κατεύθυνση, κυκλοφορεί σε μεγάλες αποστάσεις μπρος-πίσω, σε υψηλή τάση αλλάζοντας κατεύθυνση αρκετές φορές το δευτερόλεπτο, και με την βοήθεια μετασχηματιστών, όταν πια θα έφτανε στα σπίτια των ανθρώπων, η τάση του θα μειωνόταν ανάλογα την ζήτηση για να μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Ήταν μια πολύ έξυπνη που όμως απαιτούσε αλλαγή σε ολόκληρο το σύστημα μεταφοράς.

Αμεσα πρότεινε την ιδέα του στον Έντισον, όμως δεν εισακούστηκε. Στο μυαλό του Έντισον το εναλλασσόμενο ρεύμα ήταν επικίνδυνο. Ο τρόπος που γύριζε μπρος-πίσω θα μπορούσε να επηρεάσει την ανθρώπινη καρδιά, ενώ οι γραμμές υψηλής τάσης ήταν κάτι στο οποίο ο Έντισον δεν είχε επενδύσει και ουσιαστικά ακύρωνε τις δικές του εφευρέσεις. Σε δήλωση του χαρακτήρισε τον Τέσλα ονειροπόλο και «ποιητή της επιστήμης». Είπε πως «οι ιδέες του είναι θαυμάσιες, αλλά εντελώς ανεφάρμοστες», τις απέρριψε λοιπόν και απλώς προσέφερε στον Τέσλα μια αύξηση 7 δολαρίων στον μισθό του για τον κόπο του. Όπως είναι λογικό ο Τέσλα απογοητεύτηκε και εξοργίστηκε. Θεώρησε τον εργοδότη του υπερβολικά στενόμυαλο και παραιτήθηκε από την εταιρία του.

Η αρχή της κόντρας

Εφόσον, λοιπόν ο Έντισον δεν ήθελε, ο Τέσλα αποφάσισε να το κάνει μόνος του! Έπειτα από αρκετές οικονομικές δυσκολίες, τελικά κατόρθωσε να ιδρύσει την ηλεκτρική εταιρία Τέσλα όπου σε λίγο καιρό ο ίδιος είχε κατορθώσει να αναπτύξει σχέδια για ένα ολοκληρωμένο σύστημα παραγωγής και μεταφοράς ηλεκτρισμού σε κάθε άκρη των ΗΠΑ! Τότε βρέθηκε στον δρόμο του ο πάμπλουτος ιδιοκτήτης σιδηροδρόμων Τζόρτζ Γουέστινχάουζ που είχε και την οικονομική ικανότητα αλλά και την επιθυμία να πραγματοποίησει τα σχέδια του Τέσλα, λαμβάνοντας κι αυτός μερίδιο στην ενεργειακή πίτα της εποχής.


Ο Τέσλα πούλησε τις πατέντες του στον Γουέστινγχαουζ έναντι 60.000 δολαρίων, και σύντομα η νέα Ηλεκτρική Εταιρεία Γουέστινγχαουζ άρχισε να εγκαθιστά γεννήτριες σε όλη την χώρα, φτάνοντας και σε περιοχές όπου δεν είχαν πρόσβαση οι γεννήτριες του Έντισον. Μάλιστα στο κέντρο των πόλεων, πωλούσε το ρεύμα φθηνότερα, για να πάρει πελάτες από τον Έντισον πράγμα που σταδιακά πέτυχε με αποτέλεσμα η εταιρία του Έντισον να αντιμετωπίζει πια κίνδυνο επιβίωσης. Ο Έντισον δεν μπορούσε πια να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια! Ξεκίνησε έναν πόλεμο συκοφαντίας προς την επιχείρηση του Γουέστινγκχάουζ, προσπαθώντας να αποδείξει πως το εναλλασόμενο ρεύμα ήταν πολύ επικίνδυνο για τους ανθρώπους.



Δυσφήμιση χωρίς όρια

Σαν πρώτη κίνηση, το 1888, η εταιρεία του εξέδωσε γραπτή προειδοποίηση προς τους δημοσιογράφους, παραθέτοντας με λεπτομέρειες τους κινδύνους του εναλλασσόμενου ρεύματος. Έπειτα, ο συνεργάτης του,ο Χάρολντ Μπράουν, θέλοντας να σοκάρει την κοινή γνώμη, ξεκίνησε μια εκστρατεία συκοφαντίας, κατά την οποία έκανε δημόσια ηλεκτροσόκ σε ζώα για να αποδείξει πόσο γρήγορα ερχόταν ο θάνατος με το εναλλασόμενο ρεύμα. Ο Μπράουν δολοφόνησε δημόσια πολλά ζώα αλλά μια από αυτές τις επιδείξεις αποτελεί την πρώτη βιντεοσκοπημένη δολοφονία ζώου. Το βίντεο υπάρχει με μια μικρή αναζήτηση στο ΥouΤube μορείτε να το βρείτε! 


Λίγο αργότερα, οι αρχές πλησίασαν τον Έντισον, που θεωρούνταν και ήταν από τους καινοτόμους της εποχής, ζητώντας την γνώμη του για μια πιο ανθρωπιστική μέθοδο εκτέλεσης εγκληματιών, ύστερα από μια σειρά αποτυχημένων απαγχωνισμών που είχαν συμβεί. Ο Έντισον παρότι ήταν αντίθετος με την θανατική ποινή, δεν έχασε την ευκαιρία! Πρότεινε ως μέθοδο εκτέλεσης την ηλεκτρική καρέκλα, συνδεδεμένη με μια γεννήτρια Γουέστινχάουζ και μάλιστα βοήθησε τις αρχές να βρούν μια μεταχειρισμένη τέτοια γεννήτρια καθώς ο ίδιος ο Γουέστινχάουζ αρνήθηκε φυσικά να συμμετάσχει. Η εκτέλεση όμως δεν πήγε όπως αναμενόταν. Ο κατάδικος παρά τα 1300 βόλτ που δέχθηκε για 17 δευτερόλεπτα επανέκτησε τις αισθήσεις του, τα ρούχα του έπιασαν φωτιά και όλοι οι παρευρισκόμενοι άρχισαν να ουρλιάζουν εξαιτίας του φριχτού θεάματος. Χρειάστηκε να επαναληφθεί το ηλεκτροσοκ στα 2000 βολτ ώσπου να ξεψυχήσει. Η ακραία δυσφήμιση είχε αποτύχει κι ο Γουέστινγχάουζ απάντησε με μια μόνο φράση: «Θα ήταν πιο ανθρωπιστικό αν είχαν χρησιμοποιήσει τσεκούρι».


Η απάντηση του Τέσλα

Τότε σαυτο το παιχνίδι εντυπωσιασμού μπήκε και ο ίδιος ο Τέσλα! Οργάνωσε ανοιχτές συγκεντρώσεις, στις οποίες στεκόταν δίπλα από 250.000 βολτ εναλλασόμενου ρεύματος, τραβώντας μάλιστα και μια από τις πιο εντυπωσιακές φωτογραφίες της ιστορίας, διβάζοντας το βιβλίο του ανάμεσα σε κεραυνούς ρεύματος! Κάπως έτσι, το εναλλασόμενο ρευμα επικράτησε! Έπειτα από πολλές συγχωνεύσεις η εταιρία του Έντισον μετατράπηκε στην φημισμένη Τζένεραλ Ελέκτρικ και ιυοθέτησε πια και αυτή το εναλλασόμενο ρεύμα.



Το άδοξο τέλος

Ο Τέσλα είχε νικήσει όμως σταδιακά άρχισε να απομονώνεται και να χαρακτηρίζεται τρελός από την κοινή γνώμη, ύστερα από κάποιες αμφιλεγόμενες δηλώσεις του πως κατάγεται από εξωγηινους, πως προκάλεσε κατά λάθος σειμούς στην πόλη και πως έχει εφεύρει σπουδαία υπερόπλα. Παρόλαυτα τις συνέχισε τις έρευνες του για την ανάπτυξη της ελεύθερης ενέργειας, που όπως ισχυριζόταν θα διανεμόταν ασύρματα και δωρεάν σε όλους. Τελικά πέθανε μόνος στις 7 Ιανουαρίου 1943 σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου. Οι σημειώσεις του γύρω από τις έρευνές του, περισυλλέχθηκαν από τις αρχές και αναλύθηκαν από τον καθηγητή του ΜΙΤ και ηλεκτρολόγο μηχανικό Τζον Τραμπ, καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως παρά τις ιδέες του γύρω από την παραγωγή και ασύρματη μετάδοση ενέργειας, δεν είχε ανακαλύψει καμία εφαρμόσιμη μέθοδο. 



Διαβάστε περισσότερα:


Με αφορμή το πρόσφατο τραγικό περιστατικό με την σύγκρουση των δύο τρένων στην χώρα μας, το διαδίκτυο και τα σόσιαλ μίντια πλημμύρησαν κυριολεκτικά με δημοσιεύματα που ανέφεραν την καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαικό Δικαστήριο για ελλιπή μέτρα ασφάλειας στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Βλέποντας όλα αυτά τα δημοσιεύματα λοιπόν, είναι μια καλή στιγμή...

Ο Κολοσσός της Ρόδου ήταν ένα γιγάντιο χάλκινο άγαλμα ύψους 33 μέτρων του θεού Ήλιου, το οποίο πιστεύεται ότι βρισκόταν δίπλα στο λιμάνι της πόλης από το 280 π.Χ. Η Ρόδος ήταν τότε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά λιμάνια της αρχαίας Μεσογείου και το άγαλμα θεωρούνταν ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου. Πολλοί έχουμε στο μυαλό μας την...

Η σημερινή πεδιάδα της Κωπαΐδας, συνέχεια των πεδιάδων της Χαιρώνειας και του Ορχομενού, αποτελούσε στην προϊστορική εποχή τη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας, μήκους 24 χλμ., πλάτους 13 χλμ. και βάθους 3 μέτρων. Το έργο της αποξήρανσής της προσέφερε γόνιμα εδάφη σε 12500 οικογένειες από τα γύρω χωριά, ταλαιπώρησε αρκετά το νέο ελληνικό κράτος και...

Ο Ιερός Λόχος Θηβών ήταν μια από τις πιο θανατηφόρες στρατιωτικές μονάδες της Αρχαιότητας που ανέδειξε τη Θήβα ως ηγεμονική δύναμη στην Ελλάδα και ανέτρεψε την σπαρτιατική κυριαρχία. Δημιουργήθηκε από τον Γοργίδα, Θηβαίο στρατιωτικό και αριστοκράτη, το 378 π.Χ. Παρά τα αναμφισβήτητα επιτεύγματά του στο πεδίο της μάχης, αυτό που είναι πιο...

Η συζήτηση γύρω από τη γενετική καταγωγή των σύγχρονων Ελλήνων παραμένει ένα θέμα που συνδυάζει επιστήμη, ιστορία και εθνική ταυτότητα. Πόσο κοντά βρίσκονται, άραγε, οι σημερινοί Έλληνες στους αρχαίους προγόνους τους;

Έχοντας μεγαλώσει και λάβει την ελληνική εκπαίδευση, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε μια παγιωμένη άποψη σχετικά με τον ρόλο που διαδραμάτισε και διαδραματίζει η χώρα μας στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Ωστόσο κανείς μας δεν μπορεί με απόλυτη βεβαιότητα να είναι σίγουρος εάν αυτή η "υποκειμενική" συλλογική άποψη των Ελλήνων, βρίσκει αντίκρισμα και στους...

Πολύ συχνά ακούμε να γίνεται λόγος για τους Έλληνες ομογενείς. Ακούμε ιστορίες ανθρώπων που άφησαν πίσω, συνήθως σε νεαρή ηλικία, την πατρίδα και μέσα από πολλές περιπέτειες και σκληρή δουλειά κατάφεραν να καταξιωθούν σε κάθε άκρη της γης. Πολλοί απ'αυτούς μάλιστα βρίσκονται πια σε κομβικές θέσεις με πολύ μεγάλη επιρροή!