Οι 7 πιο δολοφονικές πανδημίες στην ανθρώπινη ιστορία

  Κατά τους επιστήμονες και τους ιατρικούς ερευνητές ο όρος πανδημία περιγράφει την εκτεταμένη εμφάνιση μίας νόσου πέρα απ' όσο συνήθως αναμένεται σε μία γεωγραφική περιοχή. Η χολέρα, η βουβωνική πανώλη, η ευλογιά και η γρίπη λόγω της θνησιμότητας και της εξάπλωσής τους είναι μερικές από τις πιο στυγερές δολοφόνους στην ανθρώπινη ιστορία. Ας δούμε λοιπόν 7 από τις πιο δολοφονικές πανδημίες στην ιστορία μας. 

1) Πανώλη του Αντωνίνου (165 μ.Χ.) 

Αρχαία πανδημία που επηρέασε τη Μικρά Ασία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Ιταλία και πιστεύεται ότι ήταν είτε ευλογιά είτε ιλαρά, αν και η πραγματική αιτία είναι ακόμα άγνωστη. Αυτή η άγνωστη ασθένεια έφτασε στη Ρώμη από στρατιώτες που επέστρεψαν από τη Μεσοποταμία γύρω στο 165 μ.Χ. Εν αγνοία τους, είχαν διαδώσει μια ασθένεια που θα κατέληγε να σκοτώσει πάνω από 5 εκατομμύρια ανθρώπους και να αποδεκατίσει τον ρωμαϊκό στρατό.

2) Πανώλη του Ιουστινιανού (541-542 μ.Χ) 

 Η πανώλη του Ιουστινιανού ήταν ένα ξέσπασμα της βουβωνικής πανώλης που έπληξε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τις πόλεις λιμάνια της Μεσογείου, σκοτώνοντας έως και 25 εκατομμύρια ανθρώπους. Θεωρείται το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό της βουβωνικής πανώλης και κατέστρεψε την πόλη της Κωνσταντινούπολης σκοτώνοντας το 40% του πληθυσμού της.

3) Ευλογιά (10000 π.χ-1977) 

Μία από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες της ιστορίας, η ευλογιά πιστεύεται ότι άρχισε να προσβάλλει τον άνθρωπο περίπου το 10000 π.Χ λόγω κάποιων φλυκταινωδών εξανθημάτων που παρατηρήθηκαν σε μούμιες της Αιγύπτου. Η ασθένεια υπολογίζεται ότι σκότωνε περίπου 400.000 Ευρωπαίους κάθε χρόνο κατά τον 18ο αιώνα και ευθύνεται για την κατάρρευση του πολιτισμού των Ίνκας και την αποδυνάμωση των Αζτέκων και των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής. Η θνησιμότητα της ασθένειας εκτιμάται στο 20-60 % όσων νοσούσαν και πάνω από το 80% των παιδιών. Η ευλογιά υπολογίζεται ότι έχει σκοτώσει περισσότερους από 300 εκατομμύρια ανθρώπους μόνο από το 1900 κι έπειτα. Μια τεράστια παγκόσμια εκστρατεία εμβολιασμού έβαλε τέλος στην ασθένεια το 1977, καθιστώντας την την πρώτη ασθένεια που έχει εξαλειφθεί ποτέ.

4) Ο Μάυρος θάνατος- Βουβωνική πανώλη (1346-1353)

Από το 1346 έως το 1353 ένα ξέσπασμα της πανώλης κατέστρεψε την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, με εκτιμώμενο αριθμό θανάτων μεταξύ 75 και 200 εκατομμυρίων ανθρώπων. Πιστεύεται ότι προέρχεται από την Ασία και πιθανόν να εξαπλώθηκε μέσω των ψύλλων των αρουραίων που ζούσαν στα εμπορικά πλοία. Τα λιμάνια που ήταν μεγάλα αστικά κέντρα εκείνη την εποχή, ήταν το τέλειο έδαφος αναπαραγωγής για τους αρουραίους και τους ψύλλους, και έτσι το ύπουλο βακτήριο άκμασε, καταστρέφοντας τρεις ηπείρους στον απόηχο του. 

  5) Πανδημία γρίπης (1918) 

Μεταξύ 1918 και 1920, ένα ανησυχητικά θανατηφόρο ξέσπασμα γρίπης ξέσπασε σε όλη την υδρόγειο, μολύνοντας πάνω από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού και τερματίζοντας τις ζωές 20-50 εκατομμυρίων ανθρώπων. Από τα 500 εκατομμύρια ανθρώπους που μολύνθηκαν στην πανδημία του 1918, το ποσοστό θνησιμότητας υπολογίστηκε σε 10% έως 20%, με έως και 25 εκατομμύρια θανάτους μόνο τις πρώτες 25 εβδομάδες. Αυτό που χώρισε την πανδημία γρίπης του 1918 από άλλα κρούσματα γρίπης ήταν τα θύματα. Μέχρι τότε η γρίπη σκότωνε μόνο ανήλικους και ηλικιωμένους ή ήδη εξασθενημένους ασθενείς αλλά σε εκείνη την πανδημία είχε αρχίσει να χτυπά ανθεκτικούς και εντελώς υγιείς νεαρούς ενήλικες, ενώ αφήνε ζωντανά τα παιδιά και τα άτομα με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα.

6) Χολέρα (1817- σήμερα)

Η πρώτη πανδημία της Χολέρας συνέβη στην περιοχή της Βεγγάλης της Ινδίας από το 1817 έως το 1824. Η μετακίνηση πλοίων και προσωπικού του βρετανικού στρατού και του Πολεμικού Ναυτικού πιστεύεται ότι συνέβαλε στην κατανομή της πανδημίας, αφού τα πλοία μετέφεραν άτομα με την ασθένεια στις ακτές του Ινδικού Ωκεανού, από την Αφρική στην Ινδονησία και βόρεια στην Κίνα και την Ιαπωνία. Έκτοτε η χολέρα έχει προκαλέσει συνολικά έξι πανδημίες και έχει σκοτώσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Μόνο στη Ρωσία μεταξύ 1847 και 1851, περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι πέθαναν από την ασθένεια. Κατά τη δεύτερη πανδημία σκότωσε 150.000 Αμερικανούς. Μεταξύ 1900 και 1920, περίπου οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν από χολέρα στην Ινδία. Το 1854 ο Τζον Σνόου από την Αγγλία εντόπισε τη σημασία του μολυσμένου νερού ως αιτία της χολέρας. Έτσι πλέον η χολέρα δεν θεωρείται απειλή για την υγεία στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική λόγω φιλτραρίσματος και χλωρίωσης των αποθεμάτων νερού, αλλά εξακολουθεί να επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τους πληθυσμούς στις αναπτυσσόμενες χώρες.

7) Πανδημία HIV/ AIDS (2005-2012) 

Το HIV/AIDS, που εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 1976, έχει πραγματικά αποδειχθεί ως παγκόσμια πανδημία, σκοτώνοντας περισσότερους από 36 εκατομμύρια ανθρώπους από το 1981. Επί του παρόντος υπάρχουν μεταξύ 31 και 35 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με HIV, η συντριπτική πλειοψηφία αυτών βρίσκονται στην Υποσαχάρια Αφρική, όπου το 5% του πληθυσμού είναι μολυσμένο, περίπου 21 εκατομμύρια άνθρωποι. Καθώς η ευαισθητοποίηση έχει αυξηθεί, έχουν αναπτυχθεί νέες θεραπείες που κάνουν τον HIV πολύ πιο διαχειρίσιμο, και πολλοί από αυτούς που έχουν μολυνθεί συνεχίζουν να έχουν παραγωγική ζωή. Μεταξύ 2005 και 2012 οι ετήσιοι παγκόσμιοι θάνατοι από HIV/AIDS μειώθηκαν από 2,2 εκατομμύρια σε 1,6 εκατομμύρια. 

Εν κατακλείδι δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην πανδημία του Covid-19 που εμφανίστηκε στη ζωή μας το 2019. Ξεκινώντας από την περιοχή της Γιουχάν αρχικά φαινόταν ότι ήταν μια επιδημία στην Κίνα, όμως ο ιός εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο μέσα σε μήνες. Ο ΠΟΥ ανακήρυξε τον Covid-19 πανδημία τον Μάρτιο του 2020 και μέχρι το τέλος εκείνου του μήνα, ο κόσμος είδε περισσότερους από μισό εκατομμύριο ανθρώπους να μολύνονται και σχεδόν 30.000 θανάτους. Η έκβαση της πανδημίας Covid-19 είναι αδύνατο να προβλεφθεί, τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο. Μπορούμε όμως να μάθουμε από τις πανδημίες στην ιστορία για να καθορίσουμε τις καλύτερες διαδρομές μας. Αυτοί είναι οι δάσκαλοί μας: η ευλογιά, η χολέρα, η πανδημία του AIDS και πολλά άλλα.

Διαβάστε περισσότερα: