Η μυθική βασίλισσα του Σαβά: Φιλόσοφος μονάρχης, γυναίκα δαίμονας ή σαγηνευτική μαύρη βασίλισσα της Αιθιοπίας;

07/09/2022

Η επίσκεψη της Σαβά στον βασιλιά Σολομώντα
Η επίσκεψη της Σαβά στον βασιλιά Σολομώντα

 Η Βασίλισσα του Σαβά εμφανίζεται σε πολλά ιερά κείμενα, συμπεριλαμβανομένης της Εβραϊκής και της Χριστιανικής Βίβλου, του Ισλαμικού Κορανίου και της Αιθιοπικής Kebra Nagast. Η επίσκεψη της βασίλισσας του Σαβά στην αυλή του Σολομώντα περιγράφεται σε μία σύντομη βιβλική αφήγηση. Κι όμως αυτή η απλή αφήγηση έχει εμπνεύσει χιλιάδες θρύλους και έργα τέχνης που αναπαριστούν τη Σαβά άλλοτε ως μία πλούσια και σοφή μονάρχη, άλλοτε ως μία μαύρη βασίλισσα της Αιθιοπίας και άλλοτε ως μισή γυναίκα- μισή δαίμονα με πόδια κατσίκας.

Σαβά: η ισχυρή βασίλισσα λάτρης του Ήλιου

Σύμφωνα με την Εβραϊκή Βίβλο, η βασίλισσα ακούει φήμες για την απεριόριστη σοφία και τη στενή σχέση του Βασιλιά Σολομώντα με τον Θεό. Έτσι, ταξιδεύει στην Ιερουσαλήμ για να τον συναντήσει και να τον δοκιμάσει, φέρνοντας ως δώρα καραβάνια με χρυσό, πολύτιμους λίθους και καμήλες που κουβαλούν μπαχαρικά. Όταν ο Σολομών τη συναντά λύνει κάθε αίνιγμα της με ευκολία και η βασίλισσα συγκλονισμένη αναγνωρίζει τον Σολομώντα ως ένα πολύτιμο όργανο του Θεού.   

 Από την άλλη, στο Κοράνι, η Σαβά, ή αλλιώς Bilqis, περιγράφεται ως μια ισχυρή βασίλισσα που κυβερνά μόνη της και είναι λάτρης του Ήλιου. Ο Σολομών, ο οποίος είχε την ικανότητα να μιλάει με τα ζώα, μαθαίνει για αυτήν από το τραγούδι ενός τσαλαπετεινού και στέλνει αγγελιαφόρο να την καλέσει στην Ιερουσαλήμ για να υποταχθεί στον Αλλάχ. Αν και δεν είναι βέβαιο αν προηγείται η εβραϊκή ή μουσουλμανική μυθολογία και οι δύο αναφέρουν ότι ο πατέρας της είναι ο βασιλιάς της Υεμένης και η μητέρα της είναι Τζίνι. Έτσι η Σαβά ήταν μισή δαίμονας και είχε πόδια κατσίκας.

Τζίνι: πνεύμα με υπερφυσικές δυνάμεις της αραβικής μυθολογίας
Τζίνι: πνεύμα με υπερφυσικές δυνάμεις της αραβικής μυθολογίας

Το ταξίδι της Σαβά στην Kebra Nagast και τα...τριχωτά της πόδια

Η πιο σημαντική εκδοχή του μύθου της Βασίλισσας της Σάμπα εμφανίζεται στην Kebra Nagast, το ιερό κείμενο της Αιθιοπίας. Η Μακέντα, όπως ονομαζόταν η βασίλισσα του Σαβά, αναζητά την αλήθεια και τη σοφία. Έχοντας ακούσει ότι ο Σολομών, ο βασιλιάς του Ισραήλ, είναι ένας πολύ σοφός άνθρωπος, ταξιδεύει με καμήλα μέχρι την Ιερουσαλήμ ώστε να τον συναντήσει και να δοκιμάσει τη γνώση του με αναπάντητες ερωτήσεις και γρίφους. Μαζί της φέρνει ως δώρα λιβάνι, μύρο, χρυσό και πολύτιμα κοσμήματα. Ο Σολομών γνωρίζει για τη Σαβά και το πλούσιο βασίλειό της αλλά και κάποιες φήμες σχετικά με την περίεργη εμφάνισή της, όπως ότι τα πόδια της ήταν τριχωτά σαν κατσίκας. Περίεργος να ανακαλύψει την αλήθεια γυάλισε το πάτωμα τόσο ώστε να δει την αντανάκλαση των ποδιών της κάτω από το φόρεμά της όταν θα ερχόταν μπροστά του. Μόλις η Σαβά πάτησε το πόδι της στο πάτωμα του Σολομώντα εκείνος είδε ότι οι φήμες ήταν αληθινές αλλά μπροστά στα μάτια του το πόδι της μεταμορφώθηκε σε κανονικό.

Η δοκιμασία του Σολομώντα

Η βασίλισσα του Σαβά δίνει στον Σολομώντα πολλούς άλυτους γρίφους να λύσει και πολλά αναπάντητα ερωτήματα να απαντήσει. Αν και δεν περιγράφονται τα ερωτήματα που του έθεσε, ο Σολομών ολοκληρώνει επιτυχώς τη δοκιμασία της, πείθοντάς την να ακολουθήσει το θεό του, τον Γιαχβέ. Η βασίλισσα Σαβά συμφωνεί να μείνει στο παλάτι του Σολομώντα ως φιλοξενούμενη του, αφού τον προειδοποιεί να μην την ακουμπήσει καθώς ήταν ανύπαντρη γυναίκα. Εκείνος υπόσχεται να μην την πειράξει υπό τον όρο και εκείνη να μην πάρει τίποτα δικό του. Ωστόσο το ίδιο βράδυ την ξεγελά προσφέροντάς της ένα ποτήρι νερό κι έτσι αθετώντας τη συμφωνία τους πλαγιάζουν μαζί. Όταν η Σαβά γυρίζει στο βασίλειό της είναι έγκυος στο γιο του Σολομώντα.

Ο Μενελίκ, ο απόγονος του Σολομώντα

Η Σαβά μεγάλωσε μόνη της το γιο της Μενελίκ στο βασίλειό της. Όταν ο Μενελίκ μεγάλωσε θέλησε να γνωρίσει τον πατέρα του. Κατά την επιστροφή του από το Ισραήλ έφερε μαζί του στην Αιθιοπία την Κιβωτό της Διαθήκης και το Ιερό Δοχείο που περιείχε τις Δέκα Εντολές. Οι Αιθίοπες πιστεύουν ότι η χώρα τους είναι ο τόπος ανάπαυσης της Κιβωτού που επιλέχθηκε από τον Θεό και η βασίλισσα Μακέντα θεωρείται η μητέρα της Αιθιοπίας και άμεση απόγονος της βασιλικής δυναστείας, που ιδρύθηκε τον 14ο αιώνα π.Χ. Ο πρώην αυτοκράτορας Haile Selassie είχε αυτή τη γενεαλογία κατοχυρωμένη στο σύνταγμα της Αιθιοπίας το 1955.

"Mahram Bilqis" Ο ιερός ναός της βασίλισσας του Σαβά που βρέθηκε στην Υεμένη
"Mahram Bilqis" Ο ιερός ναός της βασίλισσας του Σαβά που βρέθηκε στην Υεμένη

Υπήρξε στα αλήθεια η βασίλισσα του Σαβά;

Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία το Βασίλειο του Σαβά υπήρχε περίπου από το 1200 π.Χ. έως το 275 μ.Χ. Περιλάμβανε πολλές από τις χώρες της Αφρικής, αλλά κυρίως την Υεμένη και την Αιθιοπία. Η σύγχρονη πρωτεύουσα της Υεμένης, Μαρίμπ, πιστεύεται ότι ήταν η πρωτεύουσα του Σαβά. Αναφορές στο βασίλειο του Σαβά γίνονται από ιστορικούς από την Ασσυρία, την Ελλάδα και τη Ρώμη μεταξύ του 8ου αιώνα π.Χ και του 5ου αιώνα μ.Χ. Οι ασσυριακές καταγραφές αναφέρουν τακτικά τις "Αραβικές Βασίλισσες" του βορρά και αυτό θα μπορούσε να υποδεικνύει την ύπαρξη μίας εμπορικής οδού ανάμεσα στο αρχαίο ισραηλίτικο βασίλειο της Σαμάρειας και της υπόλοιπης Αραβικής Χερσονήσου. Ίσως αυτή η εμπορική οδός να δίνει μία ιστορική βάση στο ταξίδι της βασίλισσας του Σαβά, μιας "Αραβικής Βασίλισσας" προς το βασίλειο του Ισραήλ, χωρίς βέβαια να έχουμε στοιχεία για τη μορφή της και τον θρύλο της δοκιμασίας του Σολομώντα.

Διαβάστε περισσότερα:

Με αφορμή το πρόσφατο τραγικό περιστατικό με την σύγκρουση των δύο τρένων στην χώρα μας, το διαδίκτυο και τα σόσιαλ μίντια πλημμύρησαν κυριολεκτικά με δημοσιεύματα που ανέφεραν την καταδίκη της χώρας μας από το Ευρωπαικό Δικαστήριο για ελλιπή μέτρα ασφάλειας στο σιδηροδρομικό δίκτυο. Βλέποντας όλα αυτά τα δημοσιεύματα λοιπόν, είναι μια καλή στιγμή...

Ο Κολοσσός της Ρόδου ήταν ένα γιγάντιο χάλκινο άγαλμα ύψους 33 μέτρων του θεού Ήλιου, το οποίο πιστεύεται ότι βρισκόταν δίπλα στο λιμάνι της πόλης από το 280 π.Χ. Η Ρόδος ήταν τότε ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά λιμάνια της αρχαίας Μεσογείου και το άγαλμα θεωρούνταν ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου. Πολλοί έχουμε στο μυαλό μας την...

Η σημερινή πεδιάδα της Κωπαΐδας, συνέχεια των πεδιάδων της Χαιρώνειας και του Ορχομενού, αποτελούσε στην προϊστορική εποχή τη μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας, μήκους 24 χλμ., πλάτους 13 χλμ. και βάθους 3 μέτρων. Το έργο της αποξήρανσής της προσέφερε γόνιμα εδάφη σε 12500 οικογένειες από τα γύρω χωριά, ταλαιπώρησε αρκετά το νέο ελληνικό κράτος και...