Σε ορισμένα προηγούμενα άρθρα έχουμε μιλήσει για ιστορίες αυτοκρατόρων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, της πιο σωστά διατυπωμένης Ανατολικής Ρωμαικής Αυτοκρατορίας δηλαδή. Είναι ιστορίες επιφανών ανδρών ή γνωστών δολοπλόκων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επηρέασαν την πορεία της αυτοκρατορίας αλλά και την ζωή των τότε κατοίκων της. Σε αυτό ακριβώς, το τελευταίο, θα επικεντρωθούμε σήμερα!
Η καθημερινή ζωή των ανθρώπων είναι κάτι που συχνά ξεχνάμε όταν μελετάμε την ιστορία, κάτι όμως που μπορεί να μας προσφέρει πολύ σημαντικές πληροφορίες και διδάγματα για την εξέλιξη των κοινωνιών στο πέρασμα των ετών. Και όπου μιλάμε για καθημερινή ζωή, ακόμη και σήμερα, ένα πράγμα βρίσκεται πάντα υπεράνω όλων. Ο νόμος! Έτσι και στο βυζάντιο, υπήρχαν γραπτοί νόμοι που απαγόρευαν πράξεις και που τις τιμωρούσαν. Νόμοι που κληρονομήθηκαν από την Ρωμαική εποχή αλλά στην πορεία τροποποιήθηκαν με τρόπο σύμφωνο με τις αλλαγές στην κουλτούρα της αυτοκρατορίας. Πάμε λοιπόν να τα δούμε αναλυτικά.
Πρώτα-πρώτα να πούμε ότι στο Βυζάντιο ο απόλυτος άρχοντας και νομοθέτης ήταν ο αυτοκρατορας. Είχε το δικαίωμα να θεσπίζει νόμους, να τους αλλάζει, να τους επιβάλλει και να επιβλέπει την τήρηση τους όπως ήθελε. Πρακτικά όμως, δεν μπορούσε να είναι παρόν σε κάθε δίκη και κάθε τιμωρία για κάθέναν από τους παραβάτες. Γιαυτό με μια απλή προφορική εντολή, τα λεγόμενα αξιώματα δια λόγου, διόριζε κάποιους άλλους ανθρώπους του περιβάλλοντος και της εμπιστοσύνης του ως δικαστικους λειτουργούς, οι οποίοι δίκαζαν με βάση τον νόμο του αυτοκράτορα και εκτελούσαν τις ποινές. Αυτοί οι κρατικοί λειτουργοί μάλιστα δεσμεύονταν και από έναν όρκο υπαλληλικής αξιοπιστίας.Οι ποινές τώρα, που προέβλεπαν οι νόμοι ήταν ανάλογες των εγκλημάτων. Η βαρύτερη ποινή που επιβαλλόταν ήταν ο θάνατος. Οι εκτελέσεις εγκληματιών από τα προηγούμενα ρωμαικά χρόνια γίνονταν πολύ μαζικά, για πάρα πολλά αδικήματα. Όταν όμως η αυτοκρατορία έγινε χριστιανική, σιγά σιγά επικράτησε ένα πιο μετριοπαθές πνεύμα στους βυζαντινούς νόμους, όπως η καταργηση της εκτεταμένης χρήσης της σταύρωσης και οι μονομαχίες με τα θηρία. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως οι Βυζαντινοί δεν εκτελούσαν κατάδικους. Εκτελούσαν, και μάλιστα πολλούς. Στα χρόνια του Ιουστινιανού οι εκτελέσεις μέσω αποκεφαλισμού, μέσω της ρίψης στην θάλασσα μέσα σε σάκο αλλά και ο ενταφιασμός ή η καύση εν ζωή ήταν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο. Αυτές οι ποινές αποδίδονταν σε περιπτώσεις φόνου, εμπρησμού, σε περιπτώσεις μοιχείας ή και βασκανίας. Αργότερα, μετά την νομική μεταρύθμιση των Ισαύρων η ποινή του θανάτου αποδιδόταν και σε περιπτώσεις ομοφυλοφιλίας ή αιμομιξίας.
Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις αδικημάτων που μέχρι πρότεινος προβλεπόταν ποινή θανάτου, όπως οι ληστείες, τα σεξουαλικά εγκλήματα, η ιεροσυλία και η ψευδορκία, το χριστιανικό πνεύμα του Βυζαντίου οδήγησε σε μια κατά κάποιον τρόπο μετατροπή. Μην φανταστείτε κάποιο ιδιαίτερα ανθρωπιστικό μέτρο βέβαιο. Η θανατική ποινή μετατράπηκε σε ακρωτηριασμό του μέλους με το οποίο πραγματοποιήθηκε η παρανομία. Σε εκείνον που έκλεβε δηλαδή του έκοβαν το χέρι, στους βιαστές έκοβαν το μόριο, στους καταδικασμένους για ψευδορκία την γλώσσα και ούτω καθεξής. Για τους χριστιανούς, αυτό ήταν ένα πιο ήπιο μέτρο που βοηθούσε την κοινωνία καθώς ο δράστης δεν θα μπορούσε να επαναλάβει το έγκλημα αλλά και τον δράστη καθώς με αυτόν τον τρόπο τον απέτρεπαν υποχρεωτικά από το να ξαναπέσει στο ίδιο αμάρτημα. Σε αυτές τις ποινές, σαν μια μορφή ταπείνωσης πρόσθεταν και κάποιας μορφής μαστίγωμα με συγκεκριμένο αριθμό ραβδισμών.
Για τα ελαφρύτερα αδικήματα, όπως αυτά της ακούσιας ανθρωποκτονίας, της άμβλωσης ή της κερδοσκοπίας σε βάρος αφελών, η ποινή ήταν η εξορία και σε πολλές περιπτώσεις και η διαπόμπευση. Οι καταδικασμένοι πριν εξοριστούν μόνιμα ή για ένα συγκεκριμένο διάστημα, κουρεύονταν και περιφέρονταν στην πόλη πάνω σε έναν γάιδαρο, έχοντας τριγύρω ανθρώπους να φωνάζουν δυνατά το αδίκημα του.
Η φυλάκιση, η καθιερωμένη δηλαδή ποινή στις μέρες μας, δεν αποτελούσε τότε ξεχωριστή ποινή. Δεν υπήρχε κάποιο σύστημα φυλακών, παρά μόνο κάποια μπουντρούμια στα οποία έβαζαν τους εγληματίες μέχρι να πραγματοποιηθεί η δίκη τους. Παρόλαυτα, ως ποινή στέρησης της ελευθερίας αλλά και μετάνοιας, ήταν ο υποχρεωτικός εγλεισμός στα μοναστήρια. Χρησιμοποιούνταν συνήθως για συνωμότες εναντίον του θρόνου, μια πρακτική που αξιοποίησαν και πολλοί αυτοκράτορες, διώχνοντας έτσι τους ανταγωνιστές τους. Την ποινή αυτή την προτιμούσαν επίσης και για γυναίκες, καθώς εκεί δεν μπορούσαν να κακοποιηθούν σωματικά αλλά και μετέπειτα σαν υποκατάστατο της εξορίας λόγω του ότι η αυτοκρατορία είχε χάσει μεγάλο μέρος των εδαφών της, και οι τόποι εξορίας ήταν περιορισμένοι.
Οι βυζαντινοί νόμοι δεν περιορίζονται μόνο σαυτά τα αδικήματα. Υπάρχουν πολλά νόμικά κείμενα που έχουν μείνει από εκείνη την εποχή, όπως ο "πανδέκτης", "ο κωδικας", "οι εισηγήσεις" και κυρίως "οι νεαρές" του Ιουστινιανού αλλά και η μεταγενέστερη "εκλογή" και τα "βασιλικά" που μας δίνουν πληροφορίες μεταξύ άλλων και για δημεύσεις περιουσιών για οικονομικά εγκλήματα αλλά και για ατιμωτικούς ακρωτηριασμούς όπως η ρινοκοπία. Εδώ πρέπει να πούμε ότι οι ποινές παρότι προβλέπονταν ρητά, ήταν στο χέρι του δικαστή εαν θα αποδεχόταν την απόλυτη ενοχή του θύτη, και άρα θα επέβαλλε την μέγιστη των ποινων ή κάποιο μείγμα ηπιότερων.
Παρά τις ποικίλες αντιδράσεις που μπορεί να μας προκαλούν αυτοί οι νόμοι στην σημερινή εποχή, αιώνες μετά την θέσπιση τους, αυτό που είναι άξιο αναφοράς είναι ότι το σύστημα απονομής δικαιοσύνης του Βυζαντίου λειτούργησε, και μάλιστα πολύ αποτελεσματικά μέχρι και το τέλος της αυτοκρατορίας. Αλλά το πιο εντυπωσιακό απ'όλα είναι η προσπάθεια των Βυζαντινών να απονέμουν δικαιοσύνη ισάξια σε όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης, χωρίς βέβαια η απόπειρα τους να ήταν πάντα επιτυχημένη.
Το UAV Αρχύτας, αποτέλεσμα σύμπραξης της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ) με τα πανεπιστήμια Θεσσαλίας, Αριστοτελείου και Δημοκρίτειου Θράκης, αποτελεί το πρώτο ελληνικό μη επανδρωμένο αεροσκάφος κατηγορίας tactical UAV με δυνατότητα κάθετης απογείωσης και προσγείωσης (VTOL). Διαθέτει υβριδικό σύστημα πρόωσης με οκτώ ηλεκτροκινητήρες για την...
Η συζήτηση γύρω από τη γενετική καταγωγή των σύγχρονων Ελλήνων παραμένει ένα θέμα που συνδυάζει επιστήμη, ιστορία και εθνική ταυτότητα. Πόσο κοντά βρίσκονται, άραγε, οι σημερινοί Έλληνες στους αρχαίους προγόνους τους;
Η απαγόρευση εισαγωγών αφορά τόσο το φυσικό αέριο που φτάνει μέσω αγωγών όσο και το υγροποιημένο φυσικό αέριο (ΥΦΑ) από τη Ρωσία. Καθορίστηκαν συγκεκριμένα χρονικά όρια για την κατάργηση διαφόρων συμβολαίων:
Η Τουρκία βρίσκεται πολύ κοντά στην επίτευξη συμφωνίας για την απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon, σε μία εξέλιξη που σηματοδοτεί σημαντική μεταστροφή στη στρατιωτική της πολιτική και τις σχέσεις της με τη Γερμανία και τις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες-παραγωγούς της κοινοπραξίας Eurofighter.
Όλοι έχουμε ακούσει για σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ εταιρειών, για προσπάθειες δυσφήμισης μιας εταιρίας προς μια άλλη και γενικά για αντιδεοντολογικούς τρόπους που ορισμένοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων προσπαθούν να πλουτίσουν. Υπήρξε όμως μια εποχή που η κόντρα αυτή έφτασε σε σημείο να εκτελούνται δημοσίως με ηλεκτροσοκ άνθρωποι και ζώα! Και όχι, δεν...
Μετά τη δημιουργία της μεγάλης μηχανής αναζήτησης Google, ίσως το καλύτερο προϊόν της εταιρείας είναι το Google Maps, ένα εργαλείο μας έχει σώσει πολλές φορές από το να χαθούμε σε άγνωστους προορισμούς και να βασιζόμαστε στις - ενίοτε παραπλανητικές, ας το παραδεχτούμε- οδηγίες περαστικών. Με πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρήστες κάθε μήνα, σίγουρα...
Το μαιευτικό υπερηχογράφημα ή προγεννητικό υπερηχογράφημα σήμερα αποτελεί τυπικό μέρος της προγεννητικής φροντίδας σε πολλές χώρες, καθώς μπορεί να παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την υγεία της μητέρας, το χρόνο και την πρόοδο της εγκυμοσύνης, καθώς και την υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου. Αν και οι υπέρηχοι είναι συνηθισμένοι...
Η καισαρική τομή αποτελεί μέρος της ανθρώπινης κουλτούρας από την αρχαιότητα. Αναφορές στην καισαρική τομή εμφανίζονται στην αρχαία ινδουιστική, αιγυπτιακή, ελληνική και ρωμαϊκή λαογραφία, ενώ υπάρχουν κάποια αρχαία κινέζικα χαρακτικά που απεικονίζουν τη διαδικασία σε φαινομενικά ζωντανές γυναίκες.
Tο αντισυλληπτικό χάπι υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές ιατρικές ανακαλύψεις του 20ου αιώνα, που προκάλεσε μία κοινωνική επανάσταση αλλά και έντονες διαμάχες. Η φαρμακευτική του σύνθεση αποτρέπει την ωορρηξία και αποκλείει την γονιμοποίηση του ωαρίου, καθιστώντας το μία από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους αντισύλληψης που γνωρίζουμε σήμερα.
Μπορεί εν έτει 2022 ο άνθωπος να έχει καταφέρει να φωτογραφίσει μία μαύρη τρύπα 55 εκατομύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη μας κι όμως περισσότερο από το 80% του βυθού της θάλασσας του πλανήτη μας παραμένει ανεξερεύνητο και άγνωστο. Από την εποχή των Φαραώ και την Αρχαία Ελλάδα, η ανθρωπότητα γοητευόταν από τον μυστηριώδη κόσμο του βυθού, έχοντας...