Ποια είναι η γυναικεία μορφή που κρύβεται πίσω από το Άγαλμα της Ελευθερίας, το κολοσσιαίο σύμβολο ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής;

Ένα από τα πιο εμβληματικά γλυπτά στον δυτικό κόσμο στέκει στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης και κρατά στο δεξί χέρι έναν πυρσό και στο αριστερό μία πλάκα που αναγράφει σε ρωμαϊκή αρίθμηση: «4 Ιουλίου 1776». Ο λόγος φυσικά για το «Άγαλμα της Ελευθερίας» που συμβολίζει την ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Ποια είναι όμως η γυναικεία μορφή που κρύβεται πίσω από το Άγαλμα της Ελευθερίας;

Το δώρο των Γάλλων στο σύμμαχο αμερικανικό λαό

Το κολοσσιαίο, ύψους 90 μέτρων, Άγαλμα της Ελευθερίας φιλοτεχνήθηκε από τον Γάλλο γλύπτη Frédéric-Auguste Bartholdi και ονομάζεται επισήμως: «Liberty Enlightening the World». Ήταν το δώρο των Γάλλων προς την Αμερική για να αποδοθούν τιμές στη συμμαχία τους κατά τη διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης. Για να συγκεντρωθεί το ποσό που απαιτούσε η κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν δημόσια τέλη αλλά και δωρεές και έσοδα από λαχειοφόρους αγορές.

Τελικά στις 17 Ιουνίου 1885 το άγαλμα έφτασε αποσυναρμολογημένο στις Ηνωμένες Πολιτείες με το πλοίο του Γαλλικού Ναυτικού Isère. Όταν αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά στον κόσμο το 1886, υπήρξε μεγάλη διαμάχη για το σε ποιον έμοιαζε. Κάποιοι πρότειναν διασημότητες ή άλλα έργα τέχνης, ενώ άλλοι έφτασαν τόσο μακριά λέγοντας ότι λόγω των αδρών χαρακτηριστικών έμοιαζε πραγματικά με άντρα!

Η ρωμαϊκή θεά Libertas και η μητέρα του Bartholdi

Στα τέλη του 1800, μια από τις πιο σημαντικές γυναικείες εικόνες στον αμερικανικό πολιτισμό ήταν η ρωμαϊκή θεά Libertas, μια γυναικεία φιγούρα ντυμένη με χιτώνα. Στην αρχαία Ρώμη, λατρευόταν ως θεά της ελευθερίας, ιδιαίτερα μεταξύ των σκλάβων. Ακόμη και τον 19ο αιώνα, αυτή η φιγούρα μπορούσε να βρεθεί σε αμερικανικά νομίσματα αλλά και στη λαϊκή τέχνη. Δεδομένου του συμβολισμού του Αγάλματος για την απελευθέρωση του Αμερικανικού λαού, η θεά Libertas πιθανόν να ήταν πηγή έμπνευσης για τον Bartholdi.

Πολλοί άνθρωποι αναγνωρίζουν ότι υπάρχει σημαντική ομοιότητα μεταξύ του Άγαλματος της Ελευθερίας και της μητέρας του Bartholdi, Augusta Charlotte και θεωρούν ότι ο καλλιτέχνης εμπνεύστηκε από τη μορφή της. Ωστόσο ο ίδιος ποτέ δεν επιβεβαίωσε τις εικασίες αυτές. Πρέπει να αναφερθεί ότι έχει στηριχθεί και η άποψη ότι στην πραγματικότητα το άγαλμα δεν εμπνεύστηκε από τη μητέρα του αλλά από τον αδερφό του!

Η Αιγύπτια αγρότισσα και ο Κολοσσός της Ρόδου

Ο Bartholdi ταξίδεψε στην Αίγυπτο περίπου το 1856 και εντυπωσιάστηκε από τους Κολοσσούς του Μέμνονα, δύο αγάλματα του φαραώ Amenhotep III που υψώνονταν πάνω από τα ερείπια της αρχαίας Θήβας για περισσότερα από 3.200 χρόνια. Χρόνια πριν ξεκινήσει το Άγαλμα της Ελευθερίας, το 1869, ο Bartholdi προσλήφθηκε για να σχεδιάσει ένα άγαλμα που είχε προγραμματιστεί για την είσοδο στο κανάλι του Σουέζ στην Αίγυπτο. Εμπνευσμένος από του Κολοσσούς του Μέμνονα αλλά και από το θρυλικό άγαλμα του Κολοσσού της Ρόδου, που λέγεται ότι απεικόνιζε το Θεό Ήλιο να στέκει στην είσοδο του λιμανιού και να καθοδηγεί τα πλοία, σχεδίασε μία μακέτα για το Σουέζ. Δημιούργησε μία γυναίκα από τη Μέση Ανατολή, μια αγρότισσα, που κρατούσε μία πύρινη δάδα και την ονόμασε: «Η Αίγυπτος που μεταφέρει το φως στην Ασία».

Αυτή η ιδέα τελικά εγκαταλείφθηκε λόγω υψηλών εξόδων. Αλλά πιθανότατα για χρόνια αιωρούνταν στον εγκέφαλο του Bartholdi μέχρι που τελικά κατάφερε να το κάνει να ζωντανέψει στο λιμάνι της Νέας Υόρκης.

Η κυρία Singer πόζαρε για το Άγαλμα της Ελευθερίας;

Τον Μάρτιο του 2022, μια εικόνα που υποτίθεται ότι δείχνει την «Isabelle Boye-Singer» κυκλοφόρησε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μαζί με τον ισχυρισμό ότι ήταν το αρχικό μοντέλο για το Άγαλμα της Ελευθερίας. Η Boyer-Singer ήταν παντρεμένη με τον Isaac Merritt Singer, τον δημιουργό της ραπτομηχανής Singer, μέχρι που εκείνος πέθανε το 1875. Στη συνέχεια, σύμφωνα με φήμες, η Boyer-Singer γνώρισε και παντρεύτηκε τον Bartholdi, ο οποίος αργότερα θα τη χρησιμοποιούσε ως μοντέλο για γλυπτική.

Αν και μπορεί να υπάρχει κάποιο μέτρο αλήθειας σε αυτούς τους ισχυρισμούς, η παραπάνω εικόνα στην πραγματικότητα δεν είναι φωτογραφία της κυρίας Singer αλλά δημιουργήθηκε από τον καλλιτέχνη Bas Uterwijk το 2021 ως μέρος μιας σειράς «Πορτρέτα AI (τεχνητής νοημοσύνης)» ιστορικών προσώπων. Έτσι, η άποψη αυτή, που κυκλοφορεί εδώ και δεκαετίες, δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ.

Διαβάστε περισσότερα: