Όταν η Καρολίνα του Μονακό έφτασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για να γλιτώσει από τους παπαράτσι

 Κόρη του πρίγκιπα Ρενιέ, μονάρχη του πριγκιπάτου του Μονακό, και της λαμπερής ηθοποιού του Χόλιγουντ, Γκρέις Κέλλυ, η Καρολίνα γεννήθηκε στις 23 Ιανουαρίου του 1957. Είναι η πρωτότοκη κόρη των τριών παιδιών που απέκτησε το ζευγάρι. Δεύτερος στη σειρά γεννήθηκε ο Αλβέρτος (σήμερα πρίγκιπας-μονάρχης του κρατιδίου) και τρίτη σε σειρά, η πριγκίπισσα Στεφανί. Η Καρολίνα είχε μια κακή σχέση με τα μέσα ενημέρωσης και τους παπαράτσι από τα νεανικά της χρόνια, όταν υποστήριζε ότι δεν μπορούσε να ζήσει μια φυσιολογική φοιτητική ζωή. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, προσπαθούσε -συχνά μέσω των δικαστηρίων- να αποτρέψει τη δημοσίευση φωτογραφιών για την ιδιωτική της ζωή στον Τύπο.

Οι επίμαχες φωτογραφίες 

Γερμανικά περιοδικά αναφέρθηκαν επανειλημμένα σε προσωπικές στιγμές της Πριγκίπισσας με την οικογένειά της, δημοσιεύοντας άρθρα, φωτογραφίες και φωτομοντάζ, όπως μία σειρά φωτογραφιών από τις διακοπές της στο ελβετικό πολυτελές χιονοδρομικό κέντρο Σεντ Μόριτζ συνοδευόμενη από ένα άρθρο που σχολίαζε την κακή υγεία και την μοναξιά του πατέρα της, Πρίγκιπα Ρενιέ. Εκείνη εξέλαβε αυτές τις ενέργειες ως προσβολή του δικαιώματος στην προσωπικότητά της και ζήτησε την ανάκληση των δημοσιευμάτων και χρηματική αποζημίωση. Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Αμβούργου σταθμίζοντας τη σύγκρουση δύο δικαιωμάτων: του δικαιώματος στην ελευθερία του τύπου και την ελευθερία της έκφρασης και του δικαιώματος στην προσωπική ζωή και την ανάπτυξη της προσωπικότητας, έκρινε ότι πράγματι παραβιάζεται η προσωπικότητα της Πριγκίπισσας. Έτσι καταδίκασε το περιοδικό και απένειμε αποζημίωση στην ενάγουσα 30000 γερμανικά μάρκα αιτιολογώντας ότι η Καρολίνα δεν είναι πολιτικό πρόσωπο αφού δεν έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες και η ζωή της δεν δικαιολογεί δημόσιο ενδιαφέρον.   

Καρολίνα par excellence

Η πριγκίπισσα και ο σύζυγός της βασισμένοι σε αυτήν την απόφαση ζήτησαν ασφαλιστικά μέτρα στα γερμανικά δικαστήρια κατά της δημοσίευσης περαιτέρω φωτογραφιών. Στη δεύτερη όμως δίκη το δικαστήριο αρνήθηκε να διατάξει ασφαλιστικά μέτρα θεωρώντας αυτήν τη φορά την Καρολίνα δημόσιο πρόσωπο της απόλυτης επικαιρότητας» (public figure par excellence) και κρίνοντας ότι θέματα της προσωπικής της ζωής, όπως για παράδειγμα η αναφορά στην υγεία του πατέρα της είναι δικαιολογημένο να ελκύουν το δημόσιο ενδιαφέρον. 

Η προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ)

Το 2004 λοιπόν η πριγκίπισσα Καρολίνα του Μονακό προσέφυγε στο ΕΔΔΑ ζητώντας την καταδίκη της Γερμανίας επειδή τα γερμανικά δικαστήρια απέτυχαν να προστατέψουν επαρκώς το δικαίωμά της για προστασία της ιδιωτικής της ζωής. Σημειώνεται ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν έχει εξουσία να ακυρώσει απόφαση εθνικού δικαστηρίου αλλά μπορεί να ζητήσει τη μεταβολή της και να επιβάλλει πρόστιμο στην κάθε κυβέρνηση αν κρίνει ότι η παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα. Αν και η τελική απόφαση του ΕΔΔΑ που εκδόθηκε το 2012 συμφώνησε με τα γερμανικά δικαστήρια και δεν δικαίωσε την Καρολίνα,  έθεσε πολύ σημαντικούς προβληματισμούς σχετικά με το θέμα της προστασίας της ιδιωτικής ζωής. Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου η ιδιότητα του ενδιαφερομένου ως ιδιώτη ή δημόσιου προσώπου είναι καθοριστική, δεδομένου ότι η αναφορά λεπτομερειών της ζωής ιδιωτών είναι λιγότερο πιθανό να συμβάλει σε «μια συζήτηση σε μια δημοκρατική κοινωνία». Παρόλο που σε ορισμένες περιπτώσεις το κοινό έχει το δικαίωμα να ενημερώνεται για «πλευρές της ιδιωτικής ζωής δημοσίων προσώπων», ο λόγος για αυτό πρέπει να είναι κάτι περισσότερο από απλή «δημόσια περιέργεια». Επίσης υπογραμμίστηκε η σημασία του εάν η φωτογραφία τραβήχτηκε με τη συγκατάθεση των ενδιαφερομένων ή έγινε «εν αγνοία τους ή με άλλα παράνομα μέσα».

 Μπορεί η Πριγκίπισσα του Μονακό τελικά να μην δικαιώθηκε, όμως ο δικαστικός της αγώνας θα μείνει στην ιστορία ως τη μοναδική φορά που μέλος της βασιλικής οικογένειας απασχόλησε Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αλλά και ως ενδιαφέρουσα υπόθεση μελέτης για τον νομικό κόσμο.

Διαβάστε περισσότερα: