Πώς αντιμετωπιζόταν η πορνεία στην αρχαία Ελλάδα και όσοι την ασκούσαν;

Στην καθημερινότητα μας συναντάμε τακτικά μερικά ζητήματα τα οποία γνωρίζουμε πως υπήρχαν από την αρχαιότητα, και πολλές φορές θαυμάζουμε τους αρχαίους πρόγονούς μας που χιλιάδες χρόνια πριν ήταν αρκετά ανοιχτόμυαλοι, αντίθετα με άλλους λαούς της εποχής, και αντιμετώπιζαν αυτά τα θέματα ελεύθερα και ακομπλεξάριστα όπως περίπου κι εμείς σήμερα. Υπήρχαν όμως και κάποια θέματα για τα οποία αν οι αρχαίοι έλληνες μας παρατηρούσαν, θα μας θεωρούσαν υπερβολικά πουριτανούς. Ένα απ'αυτα είναι και το θέμα της πορνείας!

Στην αρχαία Ελλάδα η πορνεία δεν ήταν παράνομη και μάλιστα ήταν κοινωνικά αποδεκτή. Τόσο αποδεκτή που η πολιτεία είχε θεσπίσει κανόνες για την ευρυθμη λειτουργεία του θεσμού. Γιατί ναι αποτελούσε θεσμό! Στην Αθήνα, η ίδρυση κρατικών πορνείων με προσιτές τιμές αποδίδεται στον ίδιο τον Σόλωνα, τον μεγάλο νομοθέτη! Στις άλλες ελληνικές πόλεις και κυρίως στα λιμάνια, η πορνεία αποτελούσε σημαντική οικονομική δραστηριότητα απασχολώντας ένα αξιοσέβαστο μέρος του πληθυσμού. Είναι γνωστό μάλιστα από τις πληροφορίες που μας άφησε ο Στράβων, πως στην αρχαία κόρινθο, υπήρχε το ιερό της θεάς αφροδίτης στο οποίο και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους περίπου 1000 εκδιδόμενες γυναίκες και άντρες. Γιατί η πορνεία δεν ήταν ένα επάγγελμα μόνο για γυναίκες! Πράγματι οι γυναίκες ήταν περισσότερες, όμως υπήρχαν και άντρες, συνήθως νεαροί, οι οποίοι δεν αποσκοπούσαν αποκλειστικά στην ικανοποίηση του αντίθετου φύλου. Στο ιερό της αφροδίτης στην κόρινθο συνέρεε πλήθος κόσμου πράγμα που ευνόησε σημαντικά και την οικονομία της πόλης. Ο Οράτιος έγραψε για το θέμα "ου παντός πλειν εις Κόρινθον" δηλαδή "δεν είναι για τον καθένα να πάει στην Κόρινθο", θέλοντας έτσι να τονίσει το πόσο ευχάριστη αλλά και ακριβή ήταν η επίσκεψη στην πόλη.

Όσο για τις ιερόδουλες, αυτές ήταν δούλες, ξένες, αιχμάλωτες πολέμου, ή αγορασμένες γυναίκες. Απαγορευόταν αυστηρά να εκδίδεται ελεύθερη Ελληνίδα. Οι πόρνες όπως προκύπτει από τα γραπτά κείμενα, ήταν νέες εμφανίσιμες γυναίκες, ντύνονταν ελαφρά και βάφονταν έντονα. Υπήρχε μάλιστα ενός τύπου ιεραρχία αναμεσά τους. Άλλες πωλούσαν απλώς ερωτικές υπηρεσίες σε χαμηλότερη τιμή, ενώ οι πιο μορφωμένες, οι γνωστές εταίρες που συνήθως ήταν γυναίκες που έπαψαν να είναι δούλες εξαγοράζοντας την ελευθερία τους, πωλούσαν εκτός από ερωτικές πράξεις και συντροφια, ενώ συνόδευαν επίσης τους πελάτες τους στα γνωστά συμπόσια, φυσικά σε υψηλότερες τιμές. Μια άλλη λέξη που υπήρχε για τις ιερόδουλες εκτός της λέξης "πόρνη" ήταν και η λέξη "χαμαιτυπη" που σημαίνει "εκείνη που χτυπά κάτω" υπονοόντας τις γυναίκες εκείνες που εκδίδονταν για μικρό αντίτιμο στην ύπαιθρο και όχι σε κάποιο πορνείο. Μάλιστα οι γυναίκες αυτές φαίνεται πως φορούσαν υποδήματα φτιαγμένα με τετοιον τρόπο που να αφήνουν χνάρια στο έδαφος την λέξη "ακολούθει" προσκαλώντας έτσι τους περαστικούς να τις ακολουθήσουν σε κάποιο απόμερο σημείο.

Εκτός από τις ερωτικές υπηρεσίες στην ύπαιθρο όμως, οι πόρνες εργάζονταν και σε πορνεία! Τα πορνεία στην Αθήνα ήταν εγκατεστημένα κυρίως στον Κεραμεικό που ήταν μέσα στην πόλη, και ειδικότερα στις πύλες του Κεραμεικού. Τα περισσότερα, όμως, ήταν στο λιμάνι, στον Πειραιά, όπως μας πληροφορεί ο Πολυδεύκης, μιας και ήταν χώρος, όπου έρχονταν έμποροι, ξένοι και ναυτικοί. Τα πορνεία λειτουργούσαν επίσημα και έδιναν μάλιστα φόρο στο κράτος από τα κέρδη τους, όπως προκύπτει από ευρύματα στην Κω, το λεγόμενο πορνικόν τέλος, το οποίο και εισέπρατε ο πορνοτελώνης, που ήταν ο εισπράκτορας των δημοσίων ιερόδουλων. Τα πορνεία αποτελούνταν συνήθως από πολλά μιρκότερα δωμάτια τα οποία ήταν σκοιτεινοί χώροι, με δυσάρεστη συνήθως μυρωδιά, διακόσμηση χρωματιστή και ζωγραφιές που παρέπεμπαν σε διάφορες ερωτικές πράξεις. Κατά την είσοδο του στον χώρο, ο πελάτης, έβλεπε τις πόρνες παραταγμένες "επι κέρως τεταγμεναι" όπως μας λέει χαρακτηριστικά ο Ξέναρχος, ημίγυμνες ή με διαφανείς χιτώνες, και μπορούσε να επίλεξει με ποια από αυτές θα συνεβρεθεί.

Τα ονόματα πολλών φημισμένων ιερόδουλων έχουν επιβιώσει μέχρι σήμερα στα αρχαία γραπτά, και παρατηρούμε πως κάποιες από αυτές σχετίζονταν με σημαντικούς άνδρες της εποχής. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η εταίρα Ασπασία, η οποία έγινε σύζυγος του ισχυρότερου άνδρα της Αθήνας, του Περικλή. Λέγεται πως έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στη χάραξη της πολιτικής του αθηναϊκού κράτους κι ο Πλάτωνας στον «Μενέξενο» αναφέρει πως εκείνη συνέθεσε τον διάσημο επιτάφιο λόγο που εκφώνησε ο Περικλής.

Κλείνοντας, πρέπει επίσης να πούμε πως η πορνεία δεν ήταν αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο. Ήταν ευρέως διαδεδομένη σε όλη την περιοχή της μεσογείου και της μέσης ανατολής κυρίως εκεί που υπήρχαν λιμάνια.

Διαβάστε ακόμα: