Η καταγωγή του τουρισμού: Από τον Ξένιο Δία και τους Ολυμπιακούς Αγώνες στα γκρουπ και τους tour operators

06/08/2022

Αναπαράσταση υδρογείου με τουριστικά αξιοθέατα
Αναπαράσταση υδρογείου με τουριστικά αξιοθέατα

  Ο τουρισμός αποτελεί σήμερα μία από τις πιο δυνατές βιομηχανίες συμβάλλοντας, ενδεικτικά, στο 3,2% του παγκόσμιου ΑΕΠ και στο 30,9% του ΑΕΠ της χώρας μας., με τα ελληνικά έσοδα να υπολογίζονται στα 15,6 δισεκατομμύρια ευρώ (στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού για το 2018). Πώς όμως ξεκίνησε το φαινόμενο του τουρισμού;

  Οι Ολυμπιακοί Αγώνες και οι πρώτοι τουρίστες

Η ιστορία του τουρισμού ξεκινά πολύ πριν την επινόηση ακόμα της έννοιας του «τουρίστα». Οι ρίζες του εντοπίζονται στην Αρχαία Ελλάδα όπου συναντάμε πρώτη φορά οργανωμένα ταξίδια με υποδομές και σκοπό την ψυχαγωγία, τη συμμετοχή σε αθλητικές και πολιτιστικές εορτές και την επίσκεψη μνημείων. Οι γνωστοί σε όλο τον κόσμο Ολυμπιακοί Αγώνες πραγματοποιούνταν από το 776 π.Χ κάθε 4 έτη στην Αρχαία Ολυμπία της Ηλείας προσελκύοντας πλήθος επισκεπτών. Βέβαια, γιορτές που προσέλκυαν επισκέπτες υπήρχαν σε ολόκληρη την Ελλάδα όπως τα Πύθια, τα Νέμεα, τα Ίσθμια, τα Παναθήναια και τα Ελευσίνεια.

Εικόνα νικητών αγώνων σε αρχαίο αμφορέα
Εικόνα νικητών αγώνων σε αρχαίο αμφορέα

Ιαματικές πηγές, Ναοί και τα 7 θαύματα του Αρχαίου Κόσμου 

 Πολύ συνηθισμένα ήταν και τα ταξίδια για προσκυνήματα στους διάφορους ναούς όπως στο ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς. Ακόμα ένας τουριστικός προορισμός για τους αρχαίους Έλληνες αλλά και τους Ρωμαίους ήταν τα ιαματικά λουτρά. Οι ιαματικές πηγές της Χειμάρας προτιμούνταν από τον Πίνδαρο και της Κασταλίας από τον Ηρόδοτο, ενώ οι πηγές της Σκοτούσας και της Αιδηψού ήταν πασίγνωστες. Τέλος υπάρχουν ενδείξεις ότι τα 7 θαύματα του Αρχαίου Κόσμου (Η Πυραμίδα της Γκίζας, Οι Κρεμαστοί Κήποι της Βαβυλώνας, Ο Ναός της Άρτεμης στην Έφεσο, Το Άγαλμα του Δία στην Ολυμπία, Το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, Ο Φάρος της Αλεξάνδρειας, και ο Κολοσσός της Ρόδου αποτελούσαν τα πρώτα τουριστικά θέρετρα. 

Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου
Τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου

Ο Ξένιος Δίας και το τυπικό της φιλοξενίας

Στην Αρχαία Ελλάδα η φιλοξενία ήταν ένας ιερός αλλά και απαραίτητος κοινωνικός θεσμός, αφού εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν συγκοινωνία και υποδομές (καταλύματα, εστιατόρια). Τους ξένους προστάτευαν ο Ξένιος Δίας και η Αθηνά η Ξενία, όπως και οι Διόσκουροι Κάστωρ και Πολυδεύκης. Οι κάτοικοι των πόλεων που γίνονταν οι εκδηλώσεις δέχονταν αφιλοκερδώς τους επισκέπτες με πρακτικές υποδοχής και φιλοξενίας, προσφέροντάς τους δηλαδή γεύμα, λουτρό, καθαρά ενδύματα και διαμονή στον ξενώνα του σπιτιού τους για όσο καιρό ήθελαν. Εξάλλου, οι ξένοι ήταν η μόνη επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο και πηγή πληροφοριών λόγω της έλλειψης μέσων επικοινωνίας, επομένως θεωρούνταν ιερά και σεβαστά πρόσωπα.  

Ναός του Απόλλωνα, Δελφοί
Ναός του Απόλλωνα, Δελφοί

Η σύγχρονη μορφή του τουρισμού και η βιομηχανική επανάσταση

Η σύγχρονη μορφή του τουρισμού θα λέγαμε ότι ξεκίνησε τον 17ο αιώνα, όταν νέοι ευγενείς από χώρες της δυτικής και βόρειας Ευρώπης έκαναν αυτό που ονομαζόταν Grand Tour: ένα ταξίδι στην Ευρώπη (συνήθως περιελάμβανε τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ελλάδα) με κύριο σκοπό την υψηλή μόρφωση με την εξερεύνηση της ιστορίας, της τέχνης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. 

 Η Βιομηχανική Επανάσταση, που ξεκίνησε το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, προκάλεσε έναν σημαντικό οικονομικό, κοινωνικό και τεχνολογικό μετασχηματισμό. Η εμφάνιση του ατμόπλοιου και το σιδηρόδρομου συνέβαλαν στη διάδοση των ταξιδιών αναψυχής ως τρόπο ψυχαγωγίας. Οι άνθρωποι ταξίδευαν κυρίως με τρένο, εκμεταλλευόμενοι το γεγονός ότι τα σιδηροδρομικά δίκτυα συνέδεαν τους προορισμούς στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου.  

Παλαιό τρένο στην Ευρώπη
Παλαιό τρένο στην Ευρώπη

Οι tour operators και τα πακέτα διακοπών 

Τον 19ο αιώνα δημιουργήθηκαν τα πρώτα ταξιδιωτικά γραφεία. Ένας από τους πρωτοπόρους ήταν η Thomas Cook & Son, η οποία ήταν η πρώτη που πρόσφερε εκδρομές και διακοπές για γκρουπ, που περιελάμβαναν εισιτήρια μεταφοράς, διαμονή και φαγητό, κάνοντας έτσι το κόστος φθηνότερο. Αυτή θα ήταν η προέλευση αυτού που σήμερα γνωρίζουμε ως πακέτα διακοπών. 

 Κάπως έτσι, μετά και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και την ανάπτυξη των αεροπορικών μεταφορών (πτήσεις τσάρτερ) αλλά φυσικά και την πρόοδο στην εργατική νομοθεσία, η ανάπτυξη του τουρισμού βιώσε μία πρωτόγνωρη έκρηξη φτάνοντας να γίνει η βιομηχανία αλλά και η αγαπημένη συνήθεια που γνωρίζουμε σήμερα.  

Τόμας Κουκ, ιδρυτής του γνωστού ταξιδιωτικού πρακτορείου
Τόμας Κουκ, ιδρυτής του γνωστού ταξιδιωτικού πρακτορείου

Διαβάστε περισσότερα:

Όλοι έχουμε ακούσει για σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ εταιρειών, για προσπάθειες δυσφήμισης μιας εταιρίας προς μια άλλη και γενικά για αντιδεοντολογικούς τρόπους που ορισμένοι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων προσπαθούν να πλουτίσουν. Υπήρξε όμως μια εποχή που η κόντρα αυτή έφτασε σε σημείο να εκτελούνται δημοσίως με ηλεκτροσοκ άνθρωποι και ζώα! Και όχι, δεν...

Μετά τη δημιουργία της μεγάλης μηχανής αναζήτησης Google, ίσως το καλύτερο προϊόν της εταιρείας είναι το Google Maps, ένα εργαλείο μας έχει σώσει πολλές φορές από το να χαθούμε σε άγνωστους προορισμούς και να βασιζόμαστε στις - ενίοτε παραπλανητικές, ας το παραδεχτούμε- οδηγίες περαστικών. Με πάνω από ένα δισεκατομμύριο χρήστες κάθε μήνα, σίγουρα...

Το μαιευτικό υπερηχογράφημα ή προγεννητικό υπερηχογράφημα σήμερα αποτελεί τυπικό μέρος της προγεννητικής φροντίδας σε πολλές χώρες, καθώς μπορεί να παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την υγεία της μητέρας, το χρόνο και την πρόοδο της εγκυμοσύνης, καθώς και την υγεία και την ανάπτυξη του εμβρύου. Αν και οι υπέρηχοι είναι συνηθισμένοι...